Ku Victor Angula
OM U S HA – M A N E omukalimo womOshakati okwa li a lombwela ovanhu ta ti omunhu e na oudu womomadiladilo, osho haku tiwa oupwidi, ile omunaudu woko16, ota dulu oku pangwa ndee ta kala nawa. Johannes Endjala edi okwe di popya mefiku lokudimbuluka oukalinawa womomadiladilo oshivike sha dja ko opo kwali a kufila ko oshiwana ta ti oye omunaudu nande ovanhu kaveshi shi. Ongudu yovanhu okwa li ya ongala poYetu Complex mOshakati oku dimbuluka efiku eli tai pwilikine koipopiwa tai tu omukumo notai kumaida. Vahapu vomuvo ovo ovapangi vom- Oshipangelo Shakula shaShakati osho yo ovahongwapangi vokoshiputudilo shoUnivesiti yaNamibia novahongwapangi kOshiputudilo shOshitopolwauhaku sha- Shakati, ashike okwa li yo pe na ovanhu ovo va pangwa molwa oudu womomadiladilo fiyo va veluka, osho yo ovakwashiwana ve uya po tava pwilikine nokutala oinyandwa. Ekandjo okwa ti okwa kala ta pangwa molwa oudu womomadiladilo okudja momudo 1997. Okwa hokolola ta ti oudu womomadiladilo ohau dulu oku veluka. “Momafiku 21 aApilili onda tameka okupangwa mOshipangelo sha- Shakati, ndele handi lekelwa mo momafiku 30. Onda kala nee handi shuna ko oku ka tambula omiti dange, nonda kala handi diinine okunwa omiti. “Ihandi faula epango fiyo onenaeli. Keshe apa ndi li, kutya ondiye koSwakopo ile koLindili, ondi na oshisho nepango lange. Osha eta nge ndi kale ndi li nawa. Ihandi nu omalodu ile omakaya. Oupyakadi ndi na owokunwa ashike onamunate yoKouka. Ondi i hole unene nai.” Endjala okwa ti okuhole okulesha noku na ondjato i yadi omambo. “Ohandi lesha oshifo keshe efiku. Ondi na ondjato ya kula i yadi omambo aa haku tiwa eemagazine. Omambo okwa eta nge monkalo iwa nonda shiiva shihapu.” Endjala okwa ti ouduwaye okweu tambula ko, novanhu kaveshi shi kutya oye omunaudu shaashi keshe efimbo ota nyangadala ta longo oilonga iwa moshiwana. “Omunhu shamha ashike to kwata epango nawa oto kala ashike nawa. Epangelo otali tu pe omiti oshali, noshimaliwa otali tu pe.” Meme Virginia Paulus naye oumwe a pangwa ndee ta veluka. “Onda diinina okunwa omiti, paife onda sitopa. Ondi li nawa. Tangi unene, epango otali kwafele.” Omundokotol a Moges Ayehu Admossu omukulunhu woshipangelo shovanaudu vouvela womomadiladilo okwa popya ta ti oudu womomadiladilo ohau etifwa koinima ngaashi omalodu, oingangamwifi, oudu womalaria, eyahamo louluvi, ile oudu womomadiladilo u li mepata. “Ashike nee unene movanyasha oudu womomadiladiloohau etifwa komalodu nomapangwe, noinima ikwao oyo hai kufa ouluvi ponhele. Ounona novanyasha nave likaleke kokule nelongifo nai lomalodu. Omalodu ohaa piyaaneke ouluvi.” Dr. Admossu okwa ti ovanhu vahapu moNamibia ova itavela kutya oudu womomadiladilo ohau etifwa koulodi. “Opo nee otu na oupyakadi wovanhu itave uya diva koshipangelo, shaashi otava ka konga tete ekwafo keendudu. Ovanhu nave uye koshipangelo shaashi oko ku na ekwafo.” Meya waShakati tate Angelus Iyambo naye okwa yandja oshipopiwa shaye, ta ti osha fimana opo oudu womomadiladilo u kale oshinakuwanifwa shakeshe umwe. “Ovanyasha nava lombwelafane komakwatafano opanghalafano kutya osha pumbiwa neenghono omunhu keshe opo a konge ekwafo meendelelo ngeenge okwa hangika komaukwatya taa ulike oudu womomadiladilo.” Efiku loudu womomadiladilo okwali la dimbulukiwa nomaimbilo osho yo oinyandwa kovahongwapangi. Meme Hannah Kambowe omukulunhupangi moshikondo shekeelelo loulema nealulilokouwa lovanaudu mOuministeli wOuhaku nOnghalonawa yOshiwana oye kwalita wilike pefiku eli.